GEN

Laatste update: 6 juni 2025

Laatste nieuws

Laatste update: 6 juni 2025

De hoofdfase van de bouwplaats loopt ten einde... andere fasen volgen elkaar snel op.

Civieltechnische werken voltooid

Het project ligt op schema.  Vanaf 15 juni 2025 zullen de twee nieuwe sporen de stations van Watermaal en Bosvoorde beter bedienen. De twee buitenste sporen (dicht bij de bebouwde kom) zullen worden gebruikt door het GEN, d.w.z. omnibustreinen.  De twee middelste sporen zullen worden gebruikt door IC-treinen, die alleen stoppen in bepaalde grote stations.

Werkzaamheden in de zone tot eind december 2025

Tegen dan zullen er nog werken m.b.t de afwaerking, de seininrichting en de uitrusting  van de nieuwe sporen nodig zijn.

Om veiligheidsredenen zullen de meeste van deze werkzaamheden buiten de uren van het treinverkeer moeten worden uitgevoerd, d.w.z. 's nachts tijdens de week en tijdens bepaalde weekends, wanneer de sporen gedeeltelijk of volledig buiten dienst zullen zijn.  Hiervoor zijn twee besluiten van de burgemeester uitgevaardigd.

1^st Besluit De zogenaamde “Speciale Technieken” werkzaamheden vertreffen het veilig maken van de spoortunnel.  Ze zullen plaatsvinden tijdens de nachten van de weken S20 tot S51 (van maandag 22u tot zaterdag 06u) en tijdens de weekends 24/24 WE25 (21-22/06/25), WE38 (20-21/09/25), WE40 (04-05/10/25), WE42 (18-19/10/25) en WE48 (29-30/11/25).

2^de Besluit De zogenaamde werkzaamheden voor de “afwerking” betreffen werkzaamheden aan de bovenleidingen, seininrichting en stroomvoorziening.  Deze werkzaamheden hebben betrekking op het gebied tussen station Watermaal en de regionale grens.  Ze zullen plaatsvinden tijdens de nachten van de weken S20 tot S25 (van maandag 22u tot zaterdag 06u), overdag op zaterdag 31/05/2025 en tijdens het weekend 24H/24 WE25 (21-22/06/25).

Alle woningen aan weerszijden van de spoorweg tussen het station van Watermaal en de gewestgrens worden getroffen door de werken van Infrabel. De werken in de omgeving van het station van Watermaal vallen onder de verantwoordelijkheid van de NMBS en worden niet beïnvloed door de bovenvermelde besluiten.

Onderhoud van het spoor

Overigens, spoorweguitbating brengt ook regelmatig onderhoud aan de rails (slijpen), ballast en bovenleidingen met zich me, die altijd 's nachts om veiligheidsredenen plaats vinden.  Dit essentieel werk is inherent aan spoorwegen. De overlast die hiermee gepaard gaat is onvermijdelijk en moet in rekening worden gebracht door bewoners die ervoor kiezen om langs de sporen van treinen of de MIVB te wonen.

Nieuwe luidruchtigere sporen?

Sommige buurtbewoners hebben ons verteld dat er meer lawaai en trillingen zijn nu er treinen rijden op sporen 1 en 4 (de buitenste sporen, het dichtst bij huizen).

Dit soort verschijnselen komt relatief vaak voor in de eerste weken na de aanleg van nieuwe rails. Dit staat bekend als inlopen: het bovenste deel van de rails past zich geleidelijk aan aan het herhaaldelijk passeren van treinen.

Tijdens deze periode kan het passeren van IC-treinen op maximale snelheid inderdaad voor meer hinder zorgen. Dit zou na verloop van tijd echter op natuurlijke wijze moeten afnemen, omdat de rails gelijkmatig slijten.

En de schoorstenen? En de tunneluitgangen?

De 17 schoorstenen op het dak van de vloer laten rook op natuurlijke wijze ontsnappen in geval van brand. Ze bestaan uit een betonnen borstwering en zijn afgedekt met een metalen rooster waarvan het gaas voorkomt dat grote voorwerpen in de tunnel op de bovenleidingen worden gegooid. 

Er is rekening gehouden met gesimuleerde geluidsniveaus bij de tunneluitgangen en schoorstenen.

Als gevolg hiervan werden de volgende voorwaarden opgelegd in de bouwvergunning:

• akoestische isolatie te installeren over een lengte van 50m aan alle 4 zijden van de twee tunneluitgangen;
• akoestische absorptiepanelen aan alle 4 zijden van de schoorstenen tot een hoogte van 1m20 (zie foto).

       

En als het 4-sporen systeem na de inloopperiode (zie hierboven) een bron van geluid en trillingen blijft veroorzaken... wat kun je dan doen? 

Te respecteren drempels

De trein is een strategische vervoersmodus in het mobiliteitsbeleid van het Gewest. Maar het kan ook een grote hinder vormen voor de omwonenden (lawaai en trillingen). Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest beheert de hinder van het spoorverkeer via verschillende maatregelen, zoals milieuovereenkomst en geluidsstudies.

In 2001 werd een Milieuovereenkomst Ondertekend tussen de NMBS en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om de geluids- en trillingshinder veroorzaakt door het treinverkeer te verminderen. Het bepaalt een reeks zwarte punten* die prioritair moeten worden bestudeerd.

Na de splitsing van de NMBS-groep in 2 afzonderlijke entiteiten (NMBS en Infrabel) werd de overeenkomst herzien en werd op 22 augustus 2023 een nieuwe overeenkomst ondertekend (Milieuovereenkomst tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Infrabel ter vermindering van de geluids- en trillingshinder).

Dit akkoord neemt de algemene inhoud van het vorige akkoord van 2001 over, maar past ook de nieuwe regelgevende kaders toe en vervangt de verwijzingen naar Duitse normen voor trillingen door drempelwaarden die specifiek zijn voor het Brussels Gewest.

Aangezien er infrastructuurwerken gepland waren in Watermaal-Bosvoorde, werd in het verlengde van het Algemeen Akkoord een Specifiek Akkoord ondertekend voor de lijn L161. Dit overeenkomst bepaalt de geluids- en trillingsdrempels die moeten worden gerespecteerd.

Bij overschrijding van de normen zal Leefmilieu Brussel (LB) Infrabel binnen een termijn van maximaal 3 maanden op de hoogte brengen van de overschrijding.  Infrabel verbindt zich ertoe om binnen een termijn van 3 maanden en in overleg met BE, URBAN (gewestelijke stedenbouw) en de betrokken gemeentelijke overheden realistische oplossingen te zoeken en overeen te komen om deze overschrijding zo snel mogelijk weg te werken.

Infrabel verbindt zich ertoe de zoektocht naar oplossingen als volgt te prioriteren, zonder de criteria van realisme en snelheid uit het oog te verliezen:

• Vermindering aan de bron ;
• Beperking van de verspreiding ;
• Bescherming van de gevels (wanneer geen van de eerste oplossingen mogelijk of voldoende is);
• Onteigening van woningen en/of compensatie voor omwonenden (als er geen andere realistische oplossing overblijft).

Infrabel verbindt zich ertoe de onderling overeengekomen oplossingen zo snel mogelijk uit te voeren.

Beroepsmogelijkheden

Elke burger kan een overheid of een publieke speler interpelleren over geluids- en/of trillingshinder in zijn of haar buurt. U kunt een collectieve klacht indienen bij Leefmilieu Brussel, overeenkomstig artikel 10 van de Ordonnantie betreffende de strijd tegen de geluidshinder van juli 1997.

U kunt een onderzoek aanvragen naar de geluidshinder in uw buurt via InfoGeluid, de portaalsite over geluidshinder van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 

Ter herinnering: Watermaal-Bosvoorde was de eerste gemeente die artikel 10 in werking stelde dankzij de mobilisatie van twee bewonersgroepen die in de buurt van de L161 wonen (in Watermaal in de wijk Brebis-Vandervelde en in Bosvoorde in de wijk Elan-Archives-Van Becelaere).  Akoestische studies die tegelijkertijd werden uitgevoerd, hebben de zwarte punten* gelinkt aan spoorweglawaai gelokaliseerd.

*Zwarte punten (ZP) zijn bewoonde gebieden met een concentratie van geluidsbronnen en/of een hoog aantal geluidsgerelateerde klachten. De geluidssituatie wordt als hinderlijk ervaren. Erkenning van een zwart punt impliceert dat een objectief, diepgaand onderzoek moet worden uitgevoerd en dat waar nodig verbeteringsmaatregelen moeten worden genomen.

Op basis van de cartografie werden in 2016 3 zwarte punten van spoorwegen erkend die prioritair moeten worden aangepakt: Gare du Nord, de trajecten Etterbeek-Germoir en de Archiefstraat, wat resulteerde in de onderstaande kaart.

 

      

Conclusie

Het is dankzij de mobilisatie van de buurtbewoners dat het project om van de L161 4 rijstroken te maken zo sterk geëvolueerd is.  Voor wie het zich herinnert: het oorspronkelijke project in Bosvoorde voorzag een overkapping van rijstrook 1 ter hoogte van de grote gebouwen (Emile Van Becelaerelaan 24-28) en een overkapping van rijstrook 4 ter hoogte van de Eikhove.

Modellen die werden uitgevoerd in het kader van de akoestische studies van LB als ook deze die werden uitgevoerd in het kader van de impactstudie hebben deze twee kappen “getransformeerd” tot een volledige overkapping van de rijstroken over een afstand van meer dan 800 m.  Het doel van deze structuur die de vier rijstroken omsluit, is het geluid op te vangen en de voortplanting van trillingen te onderbreken.

Wat kunnen we hiervan leren?

Het is dank zij de bewoners, gesteund door de gemeente, dat hun wijk erkend werd als een spoorkern die gesaneerd moet worden en dat de geplande werken zo grootschalig zijn.

Infrabel heeft een resultaatsverbintenis ten aanzien van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, waarmee het een Algemeen Akkoord en een Specifiek Akkoord heeft afgesloten. Leefmilieu Brussel staat garant voor de naleving van deze overeenkomsten.

Meer info?

Bekijk de website van Infrabel:

INFRABEL - Watermaal-Bosvoorde - GEN-werken

Vragen?

• contact@infrabel.be
• 02.525.22.11

Dank je voor je geduld en begrip.